Wprowadzenie
Rok 2025 przynosi nowe możliwości finansowania inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE) w Polsce. Dla osób prywatnych, przedsiębiorców oraz instytucji publicznych dostępny jest szeroki wachlarz programów wsparcia, dotacji, pożyczek preferencyjnych i ulg podatkowych. W tym kompleksowym przewodniku przedstawiamy najważniejsze programy pomocowe, kryteria kwalifikacji oraz praktyczne wskazówki, jak skutecznie pozyskać dofinansowanie na zieloną energię.
Programy wsparcia dla osób fizycznych i gospodarstw domowych
Program "Mój Prąd 6.0" (2025-2026)
Szósta edycja najpopularniejszego programu wsparcia mikroinstalacji fotowoltaicznych przeszła znaczące zmiany w porównaniu do poprzednich edycji.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 400 mln zł
- Poziom dofinansowania: do 7 000 zł na instalację fotowoltaiczną (PV)
- Dodatkowe komponenty:
- Magazyn energii: do 16 000 zł
- System zarządzania energią (EMS): do 3 000 zł
- Magazyn ciepła: do 5 000 zł
- Maksymalna kwota dotacji: 31 000 zł
- Kluczowe zmiany: Wprowadzono wymóg minimalnej autokonsumpcji na poziomie 40% - beneficjent musi wykazać, że zużywa bezpośrednio co najmniej 40% wyprodukowanej energii
Jak aplikować: Wnioski składa się wyłącznie przez Generator Wniosków o Dofinansowanie dostępny na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Nabór wniosków rozpoczął się 30 stycznia 2025 i ma charakter ciągły aż do wyczerpania środków.
Program "Czyste Powietrze Plus" (2023-2028)
Program łączący termomodernizację z OZE, którego głównym celem jest poprawa jakości powietrza poprzez wymianę starych źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych.
Kluczowe informacje:
- Poziomy dofinansowania:
- Podstawowy poziom: do 66 000 zł (do 30% kosztów kwalifikowanych)
- Podwyższony poziom: do 99 000 zł (do 60% kosztów kwalifikowanych)
- Najwyższy poziom: do 135 000 zł (do 90% kosztów kwalifikowanych)
- Kwalifikujące się technologie OZE:
- Pompy ciepła: do 30 000 zł (powietrzne) lub 45 000 zł (gruntowe)
- Instalacje fotowoltaiczne: do 15 000 zł
- Kolektory słoneczne: do 7 000 zł
- Inne kwalifikujące się koszty: Termomodernizacja (izolacja, wymiana okien, drzwi), audyt energetyczny, dokumentacja projektowa
Jak aplikować: Wnioski można składać przez Portal Beneficjenta na stronie właściwego WFOŚiGW, przez banki (dla ścieżki z dotacją na częściową spłatę kapitału kredytu) lub przez serwis gov.pl.
Program "Energia dla Wsi" (2024-2027)
Nowy program skierowany specjalnie do mieszkańców terenów wiejskich i małych miejscowości, wspierający spółdzielnie energetyczne i indywidualne gospodarstwa rolne.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 1,5 mld zł
- Poziom dofinansowania dla gospodarstw rolnych:
- Instalacje fotowoltaiczne: do 20 000 zł
- Pompy ciepła: do 30 000 zł
- Magazyny energii: do 18 000 zł
- Biogazownie rolnicze do 50 kW: do 70% kosztów kwalifikowanych
- Wsparcie dla spółdzielni energetycznych: do 15 mln zł (do 65% kosztów kwalifikowanych)
- Beneficjenci: Rolnicy, gospodarstwa rolne, spółdzielnie energetyczne, małe społeczności lokalne na terenach wiejskich
Jak aplikować: Wnioski przyjmowane są przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Nabór ma charakter okresowy - ogłaszany jest co kwartał.
Programy wsparcia dla przedsiębiorców
Program "Energia dla Firm" (2025-2027)
Program współfinansowany ze środków UE w ramach KPO i Funduszu Modernizacyjnego, oferujący wsparcie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw inwestujących w OZE.
Kluczowe informacje:
- Formy wsparcia: Dotacje i pożyczki preferencyjne
- Poziom dofinansowania:
- Mikrofirmy: do 70% kosztów kwalifikowanych
- Małe firmy: do 60% kosztów kwalifikowanych
- Średnie firmy: do 50% kosztów kwalifikowanych
- Maksymalna kwota wsparcia: do 5 mln zł
- Kwalifikujące się technologie: Fotowoltaika, małe elektrownie wiatrowe, magazyny energii, pompy ciepła, systemy zarządzania energią
- Dodatkowe wsparcie: Do 80% kosztów kwalifikowanych dla firm w powiatach, gdzie transformacja energetyczna powoduje negatywne skutki społeczno-gospodarcze
Jak aplikować: Wnioski składa się do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nabór ma charakter konkursowy, ogłaszany jest kilka razy w roku.
Program "Przemysł Plus OZE" (2025-2030)
Program skierowany do dużych przedsiębiorstw przemysłowych, wspierający redukcję śladu węglowego poprzez inwestycje w OZE.
Kluczowe informacje:
- Formy wsparcia: Pożyczki preferencyjne z możliwością częściowego umorzenia (do 20%)
- Budżet programu: 2,5 mld zł
- Maksymalna kwota pożyczki: do 150 mln zł
- Kwalifikujące się projekty:
- Wielkoskalowe instalacje OZE (farmy fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe)
- Magazyny energii o dużej pojemności
- Wielkoskalowe pompy ciepła dla procesów przemysłowych
- Infrastruktura do produkcji i wykorzystania wodoru z OZE
- Okres finansowania: do 15 lat
- Oprocentowanie: WIBOR 3M - 2 p.p. (nie mniej niż 1% rocznie)
Jak aplikować: Wnioski składa się do Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK). Nabór ma charakter ciągły.
Kredyt Ekologiczny dla przedsiębiorstw
Nowy instrument finansowy wprowadzony przez sektor bankowy we współpracy z BGK.
Kluczowe informacje:
- Dopłaty do oprocentowania: do 3 p.p. przez okres 5 lat
- Gwarancja BGK: do 80% wartości kredytu
- Maksymalna kwota kredytu: 20 mln zł
- Okres kredytowania: do 10 lat
- Kwalifikujące się inwestycje: Instalacje OZE, modernizacja energetyczna, elektromobilność
Jak aplikować: Wnioski składa się bezpośrednio w bankach komercyjnych uczestniczących w programie. Obecnie są to: Bank Pekao SA, PKO BP, Bank Ochrony Środowiska, Santander Bank Polska i BNP Paribas.
Ulgi podatkowe i preferencje fiskalne
Ulga termomodernizacyjna dla osób fizycznych
Rozwiązanie funkcjonujące od 2019 roku, ale z istotnymi zmianami wprowadzonymi na 2025 rok.
Kluczowe informacje:
- Limit odliczenia: 70 000 zł na podatnika (zwiększony z 53 000 zł)
- Kwalifikujące się inwestycje OZE: Fotowoltaika, kolektory słoneczne, pompy ciepła, magazyny energii, przydomowe turbiny wiatrowe
- Okres odliczenia: Do 6 lat podatkowych (wydłużony z 3 lat)
- Nowość na 2025 rok: Możliwość odliczenia kosztów konsultacji i projektów wykonywanych przez certyfikowanych doradców energetycznych
Jak skorzystać: Odliczenia dokonuje się w rocznym zeznaniu podatkowym PIT. Konieczne jest posiadanie faktur VAT potwierdzających poniesione wydatki.
Ulga na OZE dla przedsiębiorców
Nowa ulga podatkowa wprowadzona wraz z pakietem zmian podatkowych na 2025 rok.
Kluczowe informacje:
- Sposób działania: Możliwość dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych poniesionych na inwestycje w OZE
- Limit odliczenia: 10 mln zł rocznie
- Okres obowiązywania: 2025-2029
- Kwalifikujące się inwestycje: Wszelkie instalacje OZE, magazyny energii, infrastruktura ładowania pojazdów elektrycznych zasilana z OZE
Jak skorzystać: Ulga jest rozliczana w rocznym zeznaniu podatkowym CIT lub PIT (w przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych).
Preferencje w podatkach lokalnych
Samorządy lokalne mają możliwość wprowadzania własnych instrumentów wsparcia.
Kluczowe informacje:
- Zwolnienia z podatku od nieruchomości: Wiele gmin wprowadziło czasowe zwolnienia dla budynków wyposażonych w instalacje OZE
- Obniżone stawki podatku od nieruchomości: Dla nieruchomości, w których co najmniej 50% energii pochodzi z OZE
- Okres obowiązywania: Zazwyczaj 3-5 lat
Jak skorzystać: Należy skontaktować się z lokalnym urzędem gminy, aby uzyskać informacje o dostępnych preferencjach podatkowych.
Programy wsparcia dla samorządów i wspólnot mieszkaniowych
Program "Zielone Samorządy" (2025-2030)
Program dedykowany jednostkom samorządu terytorialnego (JST), instytucjom publicznym oraz spółkom komunalnym.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 3 mld zł
- Formy wsparcia: Dotacje (do 80%) i pożyczki preferencyjne (do 100% kosztów kwalifikowanych)
- Kwalifikujące się projekty:
- Instalacje OZE w budynkach publicznych
- Modernizacja oświetlenia ulicznego na zasilane z OZE
- Budowa lokalnych klastrów energii
- Elektromobilność w transporcie publicznym
- Maksymalna kwota wsparcia: do 15 mln zł dla jednego beneficjenta
Jak aplikować: Wnioski składa się do NFOŚiGW. Nabór ma charakter konkursowy, ogłaszany jest dwa razy w roku.
Program "Zielone Wspólnoty i Spółdzielnie" (2025-2028)
Program skierowany do wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych i towarzystw budownictwa społecznego.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 1,2 mld zł
- Poziom dofinansowania: do 75% kosztów kwalifikowanych
- Formy wsparcia: Dotacje i pożyczki preferencyjne
- Kwalifikujące się projekty:
- Instalacje fotowoltaiczne na dachach budynków wielorodzinnych
- Pompy ciepła zastępujące konwencjonalne systemy grzewcze
- Magazyny energii
- Modernizacja wewnętrznej infrastruktury energetycznej
- Dodatkowe bonusy: Zwiększenie dofinansowania o 10 p.p. dla budynków zlokalizowanych w miejscowościach zagrożonych smogiem
Jak aplikować: Wnioski składa się do Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nabór ma charakter ciągły.
Finansowanie wspólnotowe i nowe modele biznesowe
Wsparcie dla społeczności energetycznych
W 2025 roku wprowadzono nowe regulacje wspierające rozwój społeczności energetycznych (spółdzielni energetycznych, klastrów energii).
Kluczowe informacje:
- Uproszczone procedury: Nowe, znacznie uproszczone zasady tworzenia i rejestracji spółdzielni energetycznych
- Zachęty finansowe:
- Dotacje na start - do 100 000 zł na utworzenie spółdzielni energetycznej
- Granty inwestycyjne - do 2 mln zł na budowę infrastruktury
- Korzyści podatkowe: Zwolnienie z opłaty OZE i opłaty mocowej
- Korzystny system rozliczeń: System opustów 1:0,9 bez limitu czasowego
Jak skorzystać: Informacje o wsparciu można uzyskać w punkcie informacyjnym przy Urzędzie Regulacji Energetyki lub w regionalnych punktach kontaktowych KPO.
Umowy PPA (Power Purchase Agreements)
Długoterminowe umowy na zakup energii stają się coraz popularniejszym sposobem finansowania nowych instalacji OZE.
Kluczowe informacje:
- Istota mechanizmu: Umowa między wytwórcą energii z OZE a odbiorcą (zazwyczaj firmą), gwarantująca cenę energii przez długi okres (10-15 lat)
- Korzyści dla inwestora: Stabilne przychody ułatwiające pozyskanie finansowania bankowego
- Korzyści dla odbiorcy: Zabezpieczenie przed wahaniami cen energii, realizacja celów zrównoważonego rozwoju
- Nowość na 2025 rok: Preferencje podatkowe dla firm zawierających umowy PPA (możliwość przyspieszonej amortyzacji)
Jak skorzystać: Umowy PPA są oferowane przez developerów projektów OZE, firmy energetyczne oraz wyspecjalizowanych pośredników.
Praktyczne wskazówki - jak skutecznie pozyskać dofinansowanie?
Krok 1: Określ swoje potrzeby i możliwości
Przed aplikowaniem o dofinansowanie warto dokładnie przeanalizować:
- Jakie są Twoje potrzeby energetyczne?
- Jakie rozwiązania będą najbardziej opłacalne w Twojej sytuacji?
- Jakie są możliwości techniczne (np. ekspozycja dachu, dostępna przestrzeń)?
- Jaki jest Twój budżet na wkład własny?
Krok 2: Wybierz odpowiedni program wsparcia
Na podstawie przeprowadzonej analizy wybierz program najlepiej odpowiadający Twoim potrzebom:
- Sprawdź terminy naborów wniosków
- Zapoznaj się szczegółowo z regulaminem i wytycznymi
- Zweryfikuj, czy spełniasz wszystkie kryteria kwalifikacji
Krok 3: Przygotuj dokumentację
Dobrze przygotowana dokumentacja to klucz do sukcesu:
- Przygotuj projekt techniczny instalacji
- Zgromadź wszystkie wymagane dokumenty (np. zgody, pozwolenia)
- Uzyskaj rzetelne kosztorysy od sprawdzonych wykonawców
- Przygotuj analizę ekonomiczną i środowiskową (jeśli wymagana)
Krok 4: Złóż wniosek
Przy składaniu wniosku zwróć uwagę na:
- Kompletność dokumentacji
- Dokładne wypełnienie wszystkich pól formularza
- Zachowanie terminów
- Zgodność projektu z celami programu
Krok 5: Realizacja i rozliczenie
Po otrzymaniu dofinansowania:
- Realizuj inwestycję zgodnie z harmonogramem i kosztorysem
- Dokumentuj wszystkie wydatki (faktury, potwierdzenia płatności)
- Przestrzegaj obowiązków informacyjnych i promocyjnych
- Przygotuj raport końcowy i rozliczenie projektu
Podsumowanie
Rok 2025 przynosi rekordową liczbę możliwości dofinansowania inwestycji w zieloną energię. Szeroki wachlarz programów wsparcia skierowanych do różnych grup beneficjentów sprawia, że praktycznie każdy może znaleźć odpowiednie rozwiązanie dla swoich potrzeb.
Kluczem do sukcesu jest dokładne zaplanowanie inwestycji, wybór optymalnego programu wsparcia oraz staranne przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej. Warto również rozważyć skorzystanie z usług doradców energetycznych i ekspertów ds. pozyskiwania funduszy, którzy pomogą przeprowadzić przez cały proces inwestycyjny.
Pamiętaj, że inwestycja w OZE to nie tylko korzyści finansowe wynikające z obniżenia rachunków za energię, ale także realny wkład w ochronę środowiska i przeciwdziałanie zmianom klimatu. Dostępne programy wsparcia czynią te inwestycje bardziej dostępnymi i opłacalnymi niż kiedykolwiek wcześniej.